İTÜDERGİSİ/c, Cilt 8, Sayı 1 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Amorf ferromanyetik tellerde mıknatıslanma süreçleri

Muzaffer ERDOĞAN, Orhan KAMER

Özet


Çiftekararlılık için sınır uzunluğun üzerindeki bir amorf ferromanyetik telin üzerinde yaratılan eziğin ve küçük bobinler ile tele uygulanan yerel manyetik alanların telin DC manyetik histeresisine etkisi, deneysel olarak incelenmiş, sonuçlar bir model ile yorumlanmıştır. Bir grup amorf tel, ölçümden önce 0.75mm çaplı sert çelik iğneyle tele dik olarak ortadan değişik miktarlarda ezilmiştir. Diğer bir grup ölçüm de ortasından kesilip çeşitli aralıklar bırakılmış örneklerle yapılmıştır. Üçüncü bir grup deney de, tele 1.5mm uzunluğunda bobin(ler) sarılarak uygulanan manyetik alan(lar)ın telin manyetik histeresisi üzerindeki etkilerini incelemek üzere yapılmıştır. Birinci grup ölçümlerde kullanılan teller çiftekararlılık için sınır uzunluktan kısa olduğu halde ezik 20µm’yi aştıktan sonra histeresis döngülerinde iki aşamalı büyük Barkhausen sıçraması ile kademeli düşüş görülmüştür. İkinci grup deneylerden elde edilen histeresis döngüleri fark olarak birinci gruptakilerden sadece basamaklı gevşeyen kısımlarında daha büyük bir eğim göstermiştir. Aynı yerde tele sarılı küçük bir bobin ile tele artı yönlü manyetik alan uygulandığında ise, mıknatıslanma histeresis döngüsünde uzun, basamaklı bir gevşemeden sonra büyük bir Barkhausen sıçraması ile ters yönde doyuma gitmiştir. Döngünün çıkıcı kısmında ise ters mıknatıslanmanın, eksi bir dış alan değerinde büyük bir Barkhausen sıçraması ile başlayıp küçük basamaklarla doyuma gittiği görülmüştür. Bu çalışmada sunulan model, telin iç çekirdeğindeki manyetik bölge duvarı hareketi ve kapanma bölgelerindeki parçalanma sonucunda ortaya çıkan manyetik moment dağılımının bilgisayar yazılımları ile hesaplanması temeline dayanmaktadır. Hesap sonucu elde edilen histeresis döngüleri deneysel sonuçlarla uyum içindedir.

 

Anahtar Kelimeler: Amorf tel, ezik, histeresis, ferromanyetik.


Tam Metin: PDF