İTÜDERGİSİ/d, Cilt 7, Sayı 4 (2008)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Organizasyonlar için rekabet üstünlüğü modeli oluşturulması

Ayberk SOYER, Haluk ERKUT

Özet


Günümüz işletmelerinin karşı karşıya oldukları en temel güçlüklerden biri, sahip olunan kısıtlı kaynakların dağıtımında temel alınacak kriterler konusundaki belirsizliktir. Yöneticiler çoğunlukla, firmaların performanslarını artırmak için, birbirine benzer görünen alternatifler arasından seçim yaparak, kaynakların geliştirilmesi, korunması, kullanılması, yaygınlaştırılması, vb. konularda karar vermek zorunda kalırlar. Bu yönetsel karar verme sürecinde kritik olan nokta, sonuçta firmaya rekabet üstünlüğü sağlayabilecek alternatiflerin değerlendirilmesinde kullanılabilecek kriterlerin varlığıdır. Ayrıca, çevrede yaşanan hızlı değişimler de, organizasyonların çevresindeki belirsizlikleri artırarak yönetilmelerini daha da karmaşık hale getirmekte ve eski stratejik yaklaşımları da geçersiz kılmaktadır. Bu durumda, değişen çevresel şartlara uyum sağlayacak ve yöneticilerin stratejik karar alternatiflerini önceliklendirebilmelerine ve karar vermelerine yardımcı olacak yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyacın karşılanmasına yönelik olarak bu çalışmada, rekabet üstünlüğüne iki farklı bakış açısıyla yaklaşan, Porter’ın rekabet üstünlüğü modeli ile kaynak esaslı modeli bütünleştirecek ve rekabet üstünlüğü kaynaklarının belirlenmesine imkân verecek bir rekabet üstünlüğü modeli kurulmuştur. Kurulan rekabet üstünlüğü modeli, çevrenin ve firma kaynaklarının (kaynaklar ve yetenekler) rekabet üstünlüğü ile ilişkisinin analiz edilmesine ve rekabet üstünlüğü kaynaklarının (içsel ve dışsal) belirlenmesine olanak sağlamaktadır. Modelde çevre, firmalar tarafından ihtiyaç duyulan kaynaklar bakımından ele alınmış; “çevrenin mevcut ve yeni organizasyonları desteklemek, bu organizasyonların büyümelerini, başarılı ve kalıcı olmalarını sağlamak üzere yeterli kaynakları sağlama ölçüsü” olarak tanımlanan “çevresel cömertlik” boyutu üzerine odaklanılmıştır. Firma kaynakları ise, kaynak hiyerarşisindeki, kaynaklar (varlık ve beceriler) ve yetenekler boyutları ile ele alınmıştır.

 

Anahtar Kelimeler: Rekabet üstünlüğü, firma kaynakları, çevresel cömertlik.

 


Tam Metin: PDF