Binada görülen yapısal kalite problemlerinin kullanıcı sağlık ve güvenliği, ekonomi, sürdürülebilirlik gibi farklı alanlar üzerinde etkisi bulunmaktadır. İstenilen kalitenin sağlanabilmesinde etkili bina üretim süreci aşamalarından biri, mimari yapısal ögelerin tasarımıdır. Yapısal öge tasarlanırken kullanılabilecek gerçekleştirme teknolojileri ayrıntılı olarak ele alınmakta, değerlendirilerek yapısal çözüm kesinleştirilmektedir. Bununla beraber bina sektöründeki uzmanlaşma nedeniyle, mimarların gerçekleştirme teknolojilerini bina üretim projesi özel koşullarına göre değerlendirebilmesi zorlaşmaktadır. Buna bağlı olarak oluşturulan çözümlerde gerçekleştirme teknolojileri doğru biçimde kullanılamamakta, yapısal kalite problemleri oluşmaktadır. Tasarım ‘veri işleme ve dönüştürme eylemi’ olarak açıklanabilmektedir. Bu çalışmada amaçlanan, mimari yapısal öge tasarımında veri işleme/dönüştürme süreçlerindeki uzmanlaşmayla bağlantılı problem alanlarının belirlenmesi ve gerçekleştirme teknolojilerinin doğru kullanımı için araştırılması gerekli tasarımla ilişkili alanların ortaya konulmasıdır. Çalışmada bu kapsamda öncelikle mimari yapısal ögelerin tasarımında mevcut durum ele alınmış; tasarımcıların çalışma yaklaşımları, gerçekleştirme teknolojileri ortamının özellikleri ve bina sektöründe bilgi yönetimi irdelenerek veri işleme/dönüştürme açısından problemli alanlar ortaya konulmuştur. Buna bağlı olarak, gerçekleştirme teknolojisi enformasyonunu tasarımda kullanmaya yönelik tasarım yöntemi çalışmalarına ve gerçekleştirme teknolojisi enformasyonunu tasarıma uygun içerik ve biçimde düzenlemeye/sunmaya yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiği görülmektedir. Kullanılan tasarım yaklaşımları ihtiyaç duyulan enformasyon üzerinde belirleyici olduğundan çalışmanın devamında tasarım süreci ele alınmış; ürün ve mühendislik tasarımında, mimarlık uygulamalarında ve mimari yapısal öge tasarımında analiz süreci irdelenmiştir. İrdeleme sonucunda, mimari yapısal öge tasarımında analiz sürecini tanımlamaya ve analiz yöntemleri oluşturmaya yönelik çalışmalara öncelik verilmesi gerektiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Mimari yapısal öge, tasarım, gerçekleştirme teknolojisi, veri işleme ve dönüştürme, enformasyon, gereksinme.